Cumartesi, Ocak 8

Besmele "Bismillah"

 ب

“Bismi'llâhi'r-rahmâni'r-rahîym”

İslam dininin en mühim sözlerinden biri de kısaca Besmele dediğimiz "Bismillahirrahmanirrahîm" sözüdür, hayırlara vesile olmasını dilediğimiz her amele başlamadan önce bu sözü söyleriz.


Bu söz, Kuran-ı Kerim'in özeti niteliğindeki 1/Fatiha Suresi'nin de ilk ayetidir, bununla beraber 27/Neml Suresi'nin 30. ayetinde de geçmektedir ve böylece Kuran'da sayılı olarak iki ayette geçtiğini gömekteyiz.

Kuran-ı Kerim'de 114 sure ve 114 tane de Besmele vardır (yaygın olan geleneksel nüshalarda) ama 9/Tevbe Suresi hariç her sure de Besmele ile başlamaktadır, sure sayısı ile Besmele sayısının denk düşmesinin sebebi ise 27/Neml Suresi'nin hem Besmele ile başlaması, hem de 30. ayetinde tekrar geçmesinden dolayıdır.
1/Fatiha-1: Rahmân Rahîm Allah'ın adıyla.
27/Neml-30: Evet o Süleyman'dan gelen bir mektup ve şöyle (başlıyor): "Rahman Rahîm Allah'ın adıyla:
Bu tılsımlı sözün İslam'ın baş kaidesinden biri olduğunu biliyoruz ve 27/Neml-30'la beraber Hz. Süleyman'dan beri kullanıldığını görüyoruz ama 11/Hud-41. ayetle de görüyoruz ki Hz. Nuh'tan beri kullanılması öğütlenmektedir:
11/Hud-41: Sonunda (Nuh) "Haydi, ona binin!" talimatını verdi; "yol alması da, demir atması da Allah'ın adıyla olsun: gerçek şu ki, benim Rabbim elbette tarifsiz bir bağışlayıcıdır, eşsiz merhamet kaynağıdır."
Mealde geçen Allah'ın adıyla sözü ilgili ayetin orijinalinde "bismillahi" olarak geçer ve bu da gösterir ki  Allah'la kul arasındaki iletişim anahtarı Besmele olagelmiştir.

Cemaatle kılınan namazlarda bir imamn vekil tayin edilmesi şarttır ve vekaleti alan imam da bizim adımıza okumamız gerekenleri okur, elbette farkedilmiştir ki 1/Fatiha suresinin ilk ayetini imam okumaz ve onun okunmasını bize bırakmaktadır, demek ki Hz. Muhammed'in en önemli sünnetlerinden biri olan bu kaidede görüyoruz ki Allah'la kul arasındaki iletişimde vekalet bulunmamaktadır.

Mustafa İslamoğlu'nun "Hayat Kitabı Kur'an Gerekçeli Meal-Tefsir" adlı eserindeki ilgili ayetin dipnotunda muhteşem bir örnek bulunmaktadır, eserin tek cilt olan versiyonunun 2. sayfasında şöyle Besmele ifadelendirilmektedir:
Eğer Kur'an'ı muhteşem bir site kabul edersek, Fatiha bu sitenin ana kapısı, besmele de o kapının anahtarıdır. Besmele, kulluk listesinin altına atılan imzadır. Besmele Allah'la ve Allah'lı yapmaktır. Besmele O'nun sayesinde ve O'nun verdiği imkan ve güçle yaptığının bilincinde olmaktır. "Senin verdiklerinin farkındayım, senden bağımsız bir varlık alanı düşünmüyorum" demektir.
 Bu ayet İstiaze (sığınmak) ayeti olarak anılan 16/Nahl-98. ayet ile de ilgili olduğu malumdur:
16/Nahl-98: BUNDAN böyle Kur'an okuyacağın zaman, öncelikle kovulmuş şeytandan Allah'a sığın.
Bu ayet, Kuran'dan herhangi bir pasaj okunacağı zaman şeytandan Allah'a sığınmayı öğütleyen tek ayettir ve  "E’ûzü billâhi mineş-şeytânir-racîm" olarak kullanılagelmektedir, Besmele de bu sözün ardından okunmaktadır.

Hiç yorum yok: